Author: ismail gaarane

Dowladda Suudaan ayaa guda gashay tallaabooyin lagu beddelayo lacagta gudaha gobollo kala duwan, inkastoo ay jiraan dagaallo ka socda ciidanka milateriga iyo kuwa Taageerada Degdegga ah, iyo caqabadaha ka jira habka beddelidda xilligan oo uu jiro xaalad dhaqaale oo liidata. Guddiga sare ee u qaabilsan beddelidda iyo soo bandhigista lacagta, oo uu hoggaaminayo xubin ka tirsan Golaha Sare ee Suudaan, Ibraahim Jaabir, ayaa kulan ay yeesheen 12-kii Diseembar waxay ku sheegeen in u soo dhaqaaqista muwaadiniinta si ay u beddelaan lacagta ay ka tarjumeyso dareen waddaninimo oo sareeya, sida lagu sheegay war-saxaafadeed ka soo baxay Golaha Sare. Howsha lagu beddelayo…

Baarlamaanka Kuuriyada Koonfureed ayaa xilka ka qaaday madaxweynaha ku-meel-gaarka ah, Han Duck-soo, kadib markii 192 xildhibaan oo ka qeyb galay codbixinta ay si wadajir ah u taageereen mooshinka xilka qaadista. Tani waa markii ugu horreysay ee madaxweyne ku-meel-gaar ah xilka laga qaado kadib markii madaxweynihii rasmiga ahaa la eryay dalkaas. Xil ka qaadistan ayaa timid kadib markii Han lagu eedeeyay inuu si firfircoon uga qeyb qaatay isku daygii madaxweynihii hore, Yoon Suk-yeol, ee ahaa inuu ku soo rogo xukun degdeg ah dalka. Kadib xil ka qaadista Han, qiimaha lacagta Kuuriyada Koonfureed ee won-ka ayaa hoos ugu dhacay heerkii ugu hooseeyay…

Shirkadda duulimaadyada Azerbaijan Airlines ayaa maanta oo Jimce ah sheegtay in natiijooyinka hordhaca ah ee baaritaanka shilka diyaaradeed ee ka dhacay Kazakhstan ay muujinayaan in waxa dhacay uu ahaa “faragelin dibadda ah oo jireed iyo farsamo.” Halka Kremlin uu ka gaabsaday inuu ka hadlo shilkaas ilaa ay kasoo baxaan natiijooyinka rasmiga ah ee baaritaanka. Shirkaddu waxay sidoo kale horay u shaacisay inay hakisay duulimaadyadeeda toddobo magaalo oo Ruush ah, gaar ahaan kuwa ku yaalla gobolka Caucasus, kadib shilka diyaarada ka dhacday intii ay safarka ku jirtay Baaku ilaa Chechnya. Bayaan ay soo saartay, shirkaddu waxay ku sheegtay in go’aankaasi lagu…

Shacabka Suudaan waxay shalay Axad iyo maanta Isniin duubeen muuqaallo muujinaya fatahaadda webiga Niilka Cad oo ku fatahay xaafado ku yaalla magaalada Jazirat Aba, taasoo ka dhalatay markii ciidanka Taageerada Degdegga ah ay xireen biyo-xireenka Jabal Awliya ee koonfurta Khartuum. Muuqaallo lagu baahiyay baraha bulshada sida Facebook ayaa muujiyay biyaha fatahaadda oo guryaha ku hareeraysan, iyadoo dadka deegaanka ay alaabtooda ka saarayaan guryaha cabsi ay ka qabaan inay ku soo dumiyaan. Dadka ka hadlay xaaladda deegaanka ayaa yiri, “Suudaan la hilmaamay waxay la dhibban tahay aamusan,” waxayna ku dareen, “Gargaara dadkeenna ku nool gobolka Niilka Cad ee Jazirat Aba si…

Ciidanka Lubnaan ayaa maanta, Khamiis, ku dhawaaqay in ciidamada Israa’iil ay ku soo xadgudbeen dhowr goobood oo koonfurta dalka ah, taas oo ah jabin cusub oo lagu sameeyay heshiiska xabbad-joojinta iyo weerar cad oo ka dhan ah madaxbannaanida Lubnaan. Ciidanka Lubnaan ayaa war-saxaafadeed ku sheegay in ciidamada Israa’iil ay galeen deegaannada Qanṭara, Cadshit Al-Qusayr, iyo Wadi Al-Hujayr, iyagoo caddeeyay in ciidanka Lubnaan ay halkaas ku xoojiyeen joogitaankooda iyo in xaaladda si dhaw loola socdo iyadoo lala kaashanayo ciidamada ku-meel-gaarka ah ee Qaramada Midoobay ee Lubnaan (UNIFIL). Ciidanka Lubnaan ayaa sidoo kale sheegay in ciidankoodu ay xireen waddooyinka aada Wadi Al-Hujayr…

Hawd iyo Reserve Area, oo ka mid ah dhulka istiraatiijiga ah ee Soomaalida Itoobiya, ayaa muddo dheer la kulmay khilaafaad siyaasadeed, dhaqaale, iyo bulsho oo sababay in dadka deegaanku dareemaan caddaalad-darro. Dadka deegaanka waxay muddo dheer ku celcelinayeen baaqooda ah inay yeeshaan maamul u gaar ah, maadaama ay rumeysan yihiin in maamulka dawlad-deegaanka Soomaalida (DDS) uu noqday mid u adeegaya danaha koox gaar ah oo aan matalin dhammaan bulshada deegaanka. Tani waxay dhalisay isku dhacyo hubaysan iyo kacdoon ka dhan ah DDS. Dowladda federaalka Itoobiya, oo mas’uul ka ah ilaalinta cadaaladda iyo sinnaanta muwaadiniinta, waxa waajib ku ah inay xal…

Guddoomiyaha Gobolka Banaadir ahna Duqa Muqdisho, Maxamed Axmed Amiir, ayaa ku dhawaaqay qorshe ku saleysan isla-xisaabtan oo lagu wanaajinayo maamulka gobolka. Guddoomiye Amiir ayaa maanta shir guddoomiyay kulan gaar ah oo looga hadlayay horumarinta dib-u-dhiska caasimadda iyo kaabayaasha dhaqaalaha. Intii uu kulanku socday, waxa uu ballan qaaday in lagu dhaqaaqi doono isla-xisaabtan iyo dabagal lagu sameynayo howlaha socda. Kulanka waxaa goob joog ka ahaa Guddoomiye ku-xigeenka howlaha guud ee Gobolka Banaadir, Xasan Maxamed Jimcaale, iyada oo xoogga la saaray dardargelinta mashaariicda lagu horumarinayo magaalada, sida dhismaha waddooyinka, xal u helidda biyaha roobka, iyo dib u dhiska xarumaha muhiimka ah. Guddoomiye…

Dowladda Kenya ayaa wafdi u dirtay Muqdisho maanta, iyagoo ujeedkooda ku sheegay xal u raadinta khilaafka u dhexeeya dowladda federaalka Soomaaliya iyo maamulka Jubbaland, oo muddo bilooyin ah taagnaa. Wararka ay heshay Caasimada Online ayaa xaqiijinaya in wafdigaan ay yihiin ergo mataleysa Axmed Madoobe, kaasoo xaalad caafimaad awgeed doonaya inuu safar dibadda ah ku baxo, isagoo ku sugan magaalada Kismaayo. Wafdiga ayaa la kulmay Ra’iisul Wasaare Xamsa, waxayna ka codsadeen dowladda federaalka in loo fasaxo Axmed Madoobe safar caafimaad oo dibadda ah. Si kastaba ha ahaatee, dowladda federaalka ayaa codsigaas diiday, iyadoo horey cunaqabateyn ugu soo rogtay maamulka Jubbaland. Sida…

Warbixin uu sameeyay Wall Street Journal iyo cilmi-baarisyo kale ayaa muujinaya halis weyn oo ku soo wajahan lacagaha dhijitaalka ah (cryptocurrency), sida Bitcoin, sababo la xiriira horumarka degdegga ah ee tiknoolajiyada kumbuyuutarada awoodda sare leh ee loo yaqaano quantum computing. Cilmibaarayaasha ayaa tilmaamaya in kumbuyuutarada quantum-ka ah, oo aad uga awood badan kuwa caadiga ah, ay xallin karaan dhibaatooyin mucaqad ah oo aan lagu xallin karin kumbuyuutarada caadiga ah. Waxay awood u leeyihiin inay si fudud u jebiyaan hababka sirta ah (encryption) ee lagu ilaaliyo macluumaadka lacagaha dhijitaalka ah. Quantum computing-ka waxaa la filayaa inuu si weyn u hormari doono…

Mas’uul ka tirsan sirdoonka milatariga Ukraine ayaa shalay, Talaadadii, xaqiijiyay in ka-qaybgalka ciidamada Waqooyiga Kuuriya ee dagaalka ka dhanka ah ciidamada Ukraine ee gobolka Kursk ee Ruushka “uusan wax saameyn ah oo weyn ku lahayn” jihada dagaalka. Sida laga soo xigtay Kyiv, 12,000 oo askari oo Waqooyi Kuuriyaan ah, oo ay ku jiraan “ku dhawaad 500 oo sarkaal iyo 3 jeneraal,” ayaa ka qayb qaadanaya dagaalka ka socda gobolka Kursk oo xuduud la leh Ukraine, halkaas oo ay ciidamada Ukraine tan iyo bishii Agoosto ee la soo dhaafay ku qabsadeen boqolaal kiiloomitir oo laba jibbaaran oo dhul ah. Si kastaba…